Blog: “Als leerkracht ben je soms een vervangende ouder, een veilige haven”

Elk kind verdient een kans. Dat is de stellige overtuiging van leerkracht Paul Roks (44). Dat bepaalde jongeren in Nederland worden genegeerd, bijvoorbeeld vanwege een crimineel verleden, vindt hij absoluut niet oké. Daarom ook heeft Paul na zijn verkorte pabo-opleiding en enkele jaren werkervaring op een basisschool een bijzondere stap gemaakt. Dertien jaar heeft hij gewerkt in het speciaal onderwijs en in open en gesloten groepen binnen jeugdinrichtingen en -gevangenissen, waaronder den Hey-Acker in Breda. “Ik heb alle ellende voorbij zien komen: loverboys, alcoholverslaafden en drugsproblemen.”  

Kicken als mensen meegaan in mijn enthousiasme 

Sinds 4 jaar zit Paul in iets rustiger vaarwater. Hij is leerkracht Nederlands op Curio prinsentuin Oudenbosch, een ‘groene’ vmbo. Zijn werk voelt als een hobby. Paul krijgt vooral energie van de informele gesprekken met zijn leerlingen op de gang. “Als leerkracht ben je soms een vervangende ouder, een veilige haven. Goed onderwijs draait volgens mij vooral om de relatie. Ik vind het kicken als mensen meegaan in mijn enthousiasme. Dat leerlingen een completer mens worden en dat je juist die leerlingen opmerkt die niet gezien worden. Buiten hun ouders om is er niemand die meer overheeft voor deze leerlingen dan ik. Die investering krijg je vanzelf terug, is mijn ervaring.” 

De leerlingen bepalen het lesuur mede zelf 

Als leerkracht heeft Paul eigenlijk maar één regel. “Je doet normaal. Heb je een grote mond, dan mag je meteen vertrekken. Verder kun je in mijn klas heel veel doen. Het komt regelmatig voor dat ik les a in mijn hoofd heb en dat het uiteindelijk les b wordt. Ik laat namelijk de leerlingen het lesuur mede zelf bepalen. Dan vraag ik hoe hun weekend was, wat ze met Snapchat doen, waarom de app BeReal zo leuk is of hoe ze denken over een bepaald onderwerp in een leestekst. Stiekem breng ik de lesstof van dat uur er dan toch in. En ze leren meteen discussiëren en debatteren.”  

Een verhaal tot leven brengen 

Paul vindt het vak Nederlands betekenisvol. “Als leerlingen een brief schrijven gaat het me niet om de vorm zelf. Het belangrijkste is dat ze in een paar woorden kunnen overbrengen wat ze bedoelen. Daar hebben ze ook in het latere leven veel aan. Natuurlijk besteden we ook aandacht aan lezen. Van mij mag dat ook een strip zijn. Op het basisniveau lezen we klassikaal hetzelfde boek, bij de gemengde leerweg lezen leerlingen elk een eigen boek. Ik probeer een verhaal tot leven te brengen. Bijvoorbeeld door de hoofdpersoon persoonlijk te maken, de raakvlakken met de leerling te zoeken.” 

Zelf bepalen via welke route we in Rome aankomen 

Binnen Curio prinsentuin Oudenbosch is Paul meer dan leerkracht alleen. “Dit jaar zet ik me ook in als verzuim- en herstelcoach en voor projecten als De Gezonde School en drugspreventie. Ook zit ik in de vakgroep Nederlands. Samen bepalen we onze visie op de lessen lezen, woordenschat en spelling. De einddoelen staan vast, maar er leiden meerdere wegen naar Rome. Wij mogen zelf bepalen via welke route we in Rome aankomen.” Ook de buitenschoolse activiteiten vindt Paul mooie onderdelen van zijn werk: “We gaan naar Parijs, er zijn projectweken en een galabal. Mede daardoor heb ik echt lol in mijn werk. Zodra ik met tegenzin naar mijn werk ga, stop ik ermee.” 

Leerlingen nog beter begeleiden richting mbo 

Zover is het nog lang niet, want Paul heeft best nog wat ambities die hij binnen Curio waar wil maken. “Ik hoef geen directeur te worden. Wel zou ik de leerlingen nog beter willen begeleiden, dat ik hen wat langer meeneem in de voorbereiding op het mbo. En later wil ik ook het liefst lesgeven op het mbo. De opleiding social work lijkt me echt tof. Maatschappijleer en sociologie vind ik interessant.”